- ALABASTRUM proprie idem est
- ALABASTRUM proprie idem estquod φορεῖον vel φόρετρον, vas vel instrumentum alicui rei gerendae aptum, Attice ἀλάβαςτρον, pro ἀνάβαςτρον. Unde et ἀλάβαςτρο??? perticae vel fustes gerendis oneribus accommodae; et ἀλάβαςτρο': vasa quoque unguentaria et inde lapis Alabastrites, qui et onyx, candidus et mellei colotis est, et in vortices maculosus. Isidorus, Alabastrites lapis candidus interstinctis variis coloribus. Cui, quantum ad varietatem colorum, Synnadicum marmor simile facit Strabo, columnas ex eo monolithas tradens, πλησιάζειν τῷ ἀλαβαςτρίτῃ λίθῳ κατα τὴν ποικιλίκν. Fuit autem Synadicus lapis candidus, Sanguineis vel rubris maculis interstinctus; ob hanc proin macularum similitudinem et quod in eundem usum converteretur, onychites quoque ac alabastrites dictus. Ex eo veteres vasa excavabant, et eôdem nomine appellabant; postea vero cum e vitro aliave materia eiusmodi vascula confieri coepissent, etiam haec Alabastra dicta sunt, prorsus ut pyris dicebatur etiam aurea ac argentea, teste Senecâ l. 5. de Benefic. c. 13. quae tamen proprie e buxo fiebat, et nomen a re invenerat. Sic quum aeris antiquior notitia fuerit atque usus. quam ferri, eius appellatio etiam ferro tributa est; et ut eleganter Grammatici Graecorum dicunt, ὁ ὑςτεροχανὴς σίδηρος τὸ παλαίφατον τȏυ χαλκοῦ ἔχει ὄνομα: Sic δέλτος, βίβλος, πίναξ, aliaque sexcenta. Proin recte Epiphanius, communem usum respuiciens, ἀλάβαςτρον μύρου, e quo, in Euangelica Historia, Dominus unctus est, βικίον ὑέλινον, i. e. urceolum vitreum unguenti, interpretatur. Simillime enim Etymologici M. Auctor, postquam dixisset, ἀλάβαςτρον esse λήκυθον λιθίνην πρὸς μύρων ἀπόθεϚιν, Alabastrum esse vasculum lapideum, in quo deponebantur unguenta: addit mox ςκευός τι ἐξ ὑέλου, ἢμυρηθήκη, vas e vitro, vel unguenti repositorium; e qualibet materia. Confirmat sententiam Epiphanii, quod Marcus c. 14. v. 3. expresse notat, id vas, quando unctus est Dominus, fuisse confractum: καὶ συντρίψασα τὸν ἀλάβαςτρον κατέχεεν αὐτοῦ τῆς κεφαλῆς; quod si observâsset Annalium Auctor, intellexisset planos fuisse atque impostores, qui olim Constantino vas unguentarium venditârunt, quasi illud ipsum esset, e quo Christus fuerat unctus. Nam praeter lapidis, aut potius vitri fragmina, nullae potuerunt antiqui illius Alabastri esse reliquiae. Unde a Theodosio M. vas illud, velut adulterinum, e medio sublatum esse, memorat Suidas: Κάτωθεν τȏυ φόρου βικίον μύρου ὃ ἠλείψατο ὁ Χριςτὸς καὶ πολλὰ ἕτερα σημειοφορικὰ, τεθέντα μεν παρὰ Κωνςταντίνου τȏυ μεγάλου, ἀφανιςθέντα δὲ ὑπὸ τȏυ μεγάλου Θεοδοσίου, In parte inferiori Fori erat vas unguenti, quô est unctus Christus, et multa alia miraculosa monumenta; a Magno quidem Constantino eo loci posita: sed a Theodosio Magno deleta. Vide Isaac. Casaubonum Exercitat. 14. Neque vero potoria solum et unguentaria vasa, sed etiam columnae ex Alabastrite lapide fiebant et pavimenta. De columnis vide Plinium, qui plures et ampliores se vidisse fatetur, l. 36. c. 8. et l. 37. c. 10. De pavimentis Lucan. l. 10. v. 115.------ Stabatque sibi non segnis Achates,Purpureusque lapis, totaque effusus in aulaCalcabatur onyx.Ubi ex achate et porphyrite lapide columnae, ex onyche pavimenta, etc. Cum autem varii coloris fuerint Alabastritae, viliores candidi habebantur; contra probabantur quam maxime mellei coloris, in vortites maculosi atque non translucidi, uti videre est apud eundem Plinium. loc. cit. Optimi e Carmania veniunt. pessimi e Cappadocia, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 558. et seqq. Hodie Albastrum vocatur genus candidissimi marmoris, quale Parium est vel Lygdinum, non a candore, sed ab unguentorum alabastris, quasi alabastrum: Huic enim rei plurimum inserviebat et inter alabastritarum genera etiam candidum reperiebatur. Formam vero Alabastri unguentorum quod attinet, non male ea referebant formam balani productioris vel φοινικοπαςτέλλου Zosimi (quod Arabibus dici ait Natef) seu inaurium, quae Graecis ςταλάγμια dicta. Quâ formâ etiam uniones reperiuntur, velut guttae aquae cadentes et tractim suum pondus sustinentes, etc. ibid. p. 1314.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.